Ubuntu günümüzde popüler işletim sistemlerinden bir tanesidir. İşletim sistemi çok basitçe bilgisayar donanımı ile kullanıcı arasında bir arayüz görevi gören yazılımdır. Her bilgisayarda Chrome, Word ya da Photoshop gibi uygulamaların kullanılabilmesi için en az bir tane işletim sisteminin olması gerekmektedir. İşletim sistemi kullanıcıların bilgisayar dilini bilmeden bilgisayar ile iletişime geçmesini sağlamaktadır. Farklı işletim sistemleri, işletim sistemi türleri bulunmaktadır.
Ubuntu Nedir?
Ubuntu dünyanı en popüler Linux dağıtımıdır. Dağıtım Canonical tarafından geliştirilmektedir. Ubuntu resmi olarak masaüstü, sunucu ve IoT cihazlarda kullanılmak üzere geliştirilen core sürümü ile 3 farklı dağıtıma sahiptir. İşletim sistemi aynı zamanda en popüler bulut işletim sistemidir. Günümüzde Google’ın Android araçları geliştirmek için kullandığı işletim sistemidir. Ubuntu aynı zamanda dünyanın en popüler oyun platformu olan Steam tarafından desteklenen de ilk Linux dağıtımıdır.
Linux ise bir işletim sistemi kernelidir. Kernel kısaca bir işletim sisteminin çekirdeği anlamında kullanılmaktadır. Merkezde yer alan Linux kerneli günümüzde Android’de dahil olmak üzere birçok işletim sistemi tarafından kullanılmaktadır. Ubuntu da bu kernel etrafında geliştirilmiş bir işletim sistemidir. Günümüzde Linux kernelini kullanan yüzlerce işletim sistemi bulunmaktadır.
Ne İşe Yarar?
Ubuntu ile istenilen her şey yapılabilmektedir. Güçlü ve hızlı bir Linux dağıtımı olarak bilinen Ubuntu teorik olarak bütün bilgisayar benzeri bilgisayarlara kurulabilir ve çalıştırılabilir. Bu cihazlara Raspberry Pi gibi kartlar da dahildir. Günümüzde modemlerin, akıllı ampullerin, IP kameraların ve NAS cihazları gibi büyük küçük birçok teknolojik aletin içerisinde Ubuntu çalışabilmektedir. Ubuntu’nun en büyük özelliği ise Windows ya da macOS’e göre herhangi bir lisans ücretine sahip olmamasıdır. İnternet sitesinden indirildikten sonra herhangi bir bilgisayara yüklenebilmektedir. Ubuntu her 6 ayda bir güncellenmektedir. Her iki yılda bir ise uzun vadeli destek sürümü gelmektedir. Bu sürüm tam sürümdür. Son olarak Nisan ayında gelen Focal Fossa 20.04 sürümüdür. Bu sürüm 2025 yılına kadar ücretsiz 2030 yılına kadar da ücretli seçenekle desteklenecektir. Kısacası bir işletim sistemi ile yapılabilecek her şey Ubuntu ile de yapılabilmektedir.
Ubuntu Neden Ücretsiz?
Ubuntu ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir. İnternet herhangi bir lisans ücreti ödenmeden indirilebilir, kullanılabilir ve dağıtılabilir. Hatta bu alanda uzman geliştiriciler Ubuntu’nun arkaplanındaki kodlara da istedikleri gibi erişebilmektedir. Ubuntunun ücretsiz olmasının arkasında dünyanın en iyi işletim sistemini yaratmak yer almaktadır. Sistemin açık kaynak kodlu olması nedeniyle yüz binlerce kişi Ubuntu’nun geliştirilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca güvenlik açıkları da bu sayede kolay bir şekilde belirlenebilmektedir. Bunların yanı sıra Ubuntu için üçüncü taraflarca geliştirilmiş olan ücretli uygulamalar da bulunmaktadır. Ancak tıpkı Ubuntu gibi Ubuntu’da yer alan birçok programı da kullanmak ücretsiz.
Ubuntu’nun Ortaya Çıkışı
Ubuntu, Mark Shuttleworth isimli Güney Amerika doğumlu iş adamının projesi olarak ortaya çıktı. Teknoloji şirketini VeriSign’a 500 milyon dolar karşılığında satan Mark Shuttleworth, Debian’ın eskimesi ve düzensiz bir şekilde güncellenmesi nedeniyle servetinin bir kısmını bu alana harcamaya karar verdi. 2004 yılında Shuttleworth, Canonical Ltd’yi kurdu. 2005 yılında ise şirketle beraber Ubuntu Foundation kuruldu ve bu vakfa Shuttleworth 10 milyon dolar bağışladı. 2009 yılında ise Ubuntu üçüncü parti bulut yönetim platformları için geliştirici desteğini duyurdu.
Her ne kadar Ubuntu, Canonical kurulduktan sonra ortaya çıkmış olsa da aslında Canonical, Ubuntu için kurulmuş bir şirket. Dünyanın farklı köşelerinde yer alan geliştiricilerin bir çatı altında toplanması ve para kazanması için şirketi kuran Shuttleworth daha sonra geliştirici ekibi toplayarak onlara Canonical üzerinden maaş vermeyi başladı. Ubuntu’nun geliştirilmesine katkı sağlayanların büyük bir çoğunluğu ise Debian geliştiricisiydi.
Neden Ubuntu Kullanmalıyım?
Ubuntu’nun en popüler Linux dağıtımlarından biri olmasının farklı sebepleri bulunmaktadır. Ancak genellikle Linux dağıtımları farklı ihtiyaçlara hitap ederken Ubuntu daha çok genel kullanıcılar için geliştirilmiş bir işletim sistemidir. Linux tabanlı sistemler daha çok geliştiriciler içinmiş gibi düşünülse de Ubuntu aslında bu düşünceye karşı olan bir işletim sistemidir. Ayrıca Windows ile karşılaştırıldığında da kullanıcılar için çok daha güvenli bir ortam sunmaktadır. Ubuntu işletim sistemi arkasında yatan “free” anlayışı sadece ücretsiz değil aynı zamanda özgürlük anlamına gelen “freedom” kelimesine bir atıftır. Kullanıcılar her şeyi kontrol edebilir ve her şeyi değiştirebilir. Bu nedenle Windows ya da macOS işletim sistemlerine göre daha özelleştirilebilir bir işletim sistemidir.
Ubuntu’nun sunduğu bir diğer avantaj işe sadece GNOME tabanlı arayüze değil aslında birçok farklı arayüze sahip olmasıdır. Modern ve basit bit görünüme sahip olan KDE masaüstü ortamı için Kubuntu bulunmaktadır. Düşük donanıma sahip olan bilgisayarlar için ise Lubuntu ve Xubuntu gibi seçenekler mevcuttur. Ubuntu GNOME ve Ubuntu MATE ise en çok kullanılan ortamlardır. Eğitim ve okula yönelik araçlar için ise Edubuntu seçeneği bulunmaktadır. Ubuntu işletim sistemi 700 MHz işlemci, 512MB Ram ve 5 GB depolama alanı gibi son derece düşük işletim sistemlerinde bile çalışabilmektedir.
